Ata-anadan miras olaraq aldığımız genlər bizi xərçəng xəstəliyi riskinə sala bilər. Xərçəng xəstəliyi 10-15% halda irsidir. Bəs irsi xərçəngdən nə vaxt şübhələnməlı?
"Medicina" xəbər verir ki, aşağıdakı şərtlərlə riskin olub-olmamasını bilmək olar.
- -bir ailədə birdən çox üzvündə, xüsusilə də eyni orqanda;
- gənc yaşda (50 yaşdan aşağı) ;
- bir insanda birdən çox orqanda;
- cüt orqanın hər ikisində (göz, böyrək, süd vəzi);
- hər iki uşaqda uşaqlıq dövrdə;
- fərqli cinsdə, məsələn, kişidə süd vəzi xərçəngi olarsa;
- eyni ailənin 3 nəslində
xərçəng xəstəliyi rast gəlinməsi irsi xərçəng xəstəliyindən şübhələnməyə əsas verir.
Bəs nəsildə xərçəng xəstəliyi varsa, xərçəng genlərinə malik olduğumuzu necə öyrənə bilərik?
Belə müayinə varmı? Necə aparılır?
Bu gün gələcəkdə başımıza nə gələcəyini təxmin edəcəl müayinə yalnız genetik testlərdir. Yəni xərçəng xəstəliyi yaradan genləri nəsildən miras olaraq aldığımızı genetik testlərdə müəyyən etmək mümkündür. Ən çox süd vəzi və yumurtalıq xərçəngi riskini artıran BRCA1 və BRCA2 günləri, ailəvi yoğun bağırsaq xərçəngi yaradan APC mutasiyaları, və s. genlər müayinə ilə aşkarlanır. Bu müayinə üçün sadəcə qan analizi vermək kifayətdir.
Müayinələri Bioloji Təbabət klinikasında yerləşən müasir Afgen genetik mərkəzində etmək mümkündür.
Əgər ailədə irsi xərçəng xəstəliyi varsa, ailənin bütün üzvləri müayinə olunmalıdır. İrsi mutasiya aşkarlandıqda xərçəng xəstəliyinin qarşısını almaq üçün preventiv tədbirlər görülür
Aygün Musayeva