Xəbərlər
Ana və uşaq
Ümumdünya əmizdirmə həftəsidir - Ana südünün faydaları

Ümumdünya əmizdirmə həftəsidir- Ana südünün faydaları

2020.08.05 19:23
14771 Baxış

Körpələrin təbiətin onlara bəxş etdiyi ən qiymətli qida olan ana südü ilə qidalandırılmasının çox önəmli olduğu sübut edilmişdir.

Ana südünün əsas xüsusiyyətlərindən biri uşağın yaşından və vəziyyətindən asılı olaraq dəyişilməsidir:

• İlk günlərdə ifraz olunan süd-ağız südü (molozivo, kolostrum) daha qatı, az yağlı, Na, K, Mg, kalsium kimi minerallarla və uşağı infeksiyalardan qoruyan hüceyrə və antitellərlə zəngindir.

• Getdikcə südün tərkibində dəyişikliklər olur və 10-15 gün içində yetkin süd formalaşır.

Ağız südü (kolostrum, molozivo) tərkibi və əhəmiyyəti

Antitellə zəngin - Uşağı infeksiya və allergiyadan qoruyur

Ağ qan hüceyrələri- İnfeksiyadan qoruyur

İşlədici təsiri- Mekoniumu təmizləyir

Sarılığın qarşısının alınmasını asanlaşdırır

Böyümə faktorları- Bağırsağın yetkinləşməsinə təsir edir

Vitamin A ilə zəngin İnfeksiyaların daha yüngül keçirilməsinə səbəb olur

Göz xəstəliklərindən qoruyur

Ana südünün üstünlükləri

• Ana südü daim təzədir, təmizdir, uyğun temperaturdadır.

• Ana südünün həzmi asandır, qəbizliyin qarşısını alır, xəstəliklərdən qoruyur, təbii qidalardan tərkibcə ən mükəmməlidir.

• Ana südündə olan lactobacillus bifidus uşağı E. Coli kimi infeksiyalardan qoruyur

• Ana südündəki proteinlərin 60-80 % -i zərdab proteinidir ki, bioloji olaraq daha əhəmiyyətlidir, ilk 4-6 ayda uşağın protein tələbatını təkbaşına tam ödəyir.

• Ana südündəki esensial yağ turşuları inək südündəkindən 5 dəfə çoxdur

• Ana südündə Ca/P nisbəti 2:1 –dir. Bu nisbət kalsiumun mənimsənilməsini artırır.

• İnək südündəki dəmirin 5-10 %-i, ana südündəki dəmirin 50-60 %-i mənimsənilir.

• Ana südü alan uşaqlarda mədə-bağırsaq sisteminin infeksiyaları, pnevmoniya, meningit və bakteremiya sıxlığı daha azdır. Bu uşaqlarda allergiya, xroniki xəstəliklər, limfoma, piylənmə daha az müşahidə edilir.

• Süni qidalar alan uşaqlarda diş çürüyü daha çox rast gəlinir.

• Ana südü ilə qidalanma uşağın ən yaxşı şəkildə böyüməsi və yetişməsini təmin edir, uşaqla ana arasında yaxın təmas qurulur.

• Ana südü ilə qidalanma müddəti çox olan uşaqlarda İQ (zəka) göstəriciləri daha yüksəkdir.

• Ekonomikdir: xüsusi bir hazırlıq tələb etmir.

Döşlə əmizdirmə ananın sağlamlığı üçün də önəmlidir!

• Qısa müddətdə əvvəlki çəkisinə dönər

• Sümük yenilənməsi artar və menopauzadan sonrakı sümük əriməsi(osteoporoz) daha az ğörünər

• Yumurtalıq və süd vəzi xərçəngi daha az rast gəlinər

• Yaxşı bir ailə planlaması vasitəsidir

Ana xəstə, hamilə və ya aybaşı olan müddətdə də südü uşaq üçün ən yaxşı qidadır, çünki bu hallarda da südün keyfiyyəti pozulmur. Sadəcə bu vəziyyətlərdə ana öz qidalanmasına daha çox fikir verməlidir.

Ana çox ağır xəstə deyilsə və uşaq üçün zərərli dərmanlar istifadə etmirsə əmizdirə bilər.

Südüm çatmır, uşağı doyuzdurmur: bu ifadə tez-tez işlənsə də, həqiqi, fizioloji süd çatışmazlığı nadirdir.

Süd çatışmazlığının simptomları

Dəqiq simptomlar:

• Çəki artımının geri qalması-

1 ayda 500gr –dan az çəki artımı və ya 2-ci həftədən sonra uşaq doğulduğu kütlədən az olarsa

• Sidiyin miqdarı- 1 gündə 6 dəfədən az, tünd sarı və kəskin qoxulu sidik ifrazı

Qeyri-dəqiq (ehtimal olunan) simptomlar

• Əmizdirmədən sonra narahatlıq

• Barmaq əmmə

• Tez-tez ağlama

• Uzun müddət əmmək

• Döşü rədd etmə

• Bərk, quru və yasıl nəcis

• Süd vəzilərinin yumşaq olması

• Hamiləlik dövründə döşlərin böyüməməsi

Əziz analar! Bu simptomlar olduqda uşağa süni qida verməyə tələsməyin! Mütləq həkiminizlə, süd əmizdirmə məsləhətçiləri ilə məsləhətləşin! Ana südü verməyə maraqlı olun!

Süd çatışmazlığının qarşısını almaq üçün:

• Tez-tez əmizdirmək

• Süd vəzinin tam boşaldılması

• Gilələrdə, areolada ağrı, yara varsa bunun qarşısını almaq lazımdır. Xüsusən ilk dəfə ana olan qadınları bu ağrılar qorxutmamalı, buna görə əmizdirməkdən imtina etməməlidir. Çünki bu halların tez bir zamanda aradan qaldırılması üçün saysız-hesabsız vasitələr var!

Ana südünün çatışmazlığının qarşısını almaq üçün ananın düzgün qidalanması və yuxu rejimi də olduqca vacibdir:

• Südverən ana qida ilə 500 kcal/gün əlavə enerji almalıdır

• Qidasında kofeinin miqdarı azaldılmalıdır

• Ədvaların çox istifadısindən qaçmalıdır

• Uşaqda sancı yaradan qidaları ana rasionundan çıxarmalıdır

• Vegetarian analar baş verə biləcək çatışmazlıqlar haqda maarifləndirilməlidir (B6-B12)

Ailədə döş əmizdirən anaya kömək lazımdır ki, o, tam yuxusunu ala bilsin.

Beləliklə, körpənizi əmizdirməklə özünüz bir çox xəstəliklərdən qoruna bilərsiniz, daha sağlam və zəkalı övlada sahib ola bilərsiniz. Eyni zamanda ekonomik tərəfdən yararlana bilərsiniz.