Mənfi emosiyalar sizdə sağlam hüceyrələri xərçəng hüceyrələrinə çevrilməyə məcbur etmir. Ancaq onlar birbaşa hormonlarınıza təsir göstərir.
“Medicina” xəbər verir ki, onkoloq Maksim Kotovun sözlərinə görə, xroniki stressin xərçəngin inkişaf mexanizmlərinə təsiri ilə bağlı fundamental elmi işlərin nəticələri artıq mövcuddur.
“Əsas stress hormonlarının katexolaminlərə (adrenalin və norepinefrin) hüceyrə DNT-sinin zədələnməsinə, onkosupressor genlərinin aktivliyinin azalmasına təsir mexanizmləri təsvir edilmişdir.
Yəni, sadə dillə desək, stress hormonları bədənimizdəki iltihabın səviyyəsinə təsir edir ki, bu da xərçəng üçün risk faktoru hesab olunur. Bundan əlavə, eyni hormonlar bədənin immun reaksiyasını azaldır.
101 min iştirakçıdan ibarət Yaponiya əhalisinin epidemioloji məlumatları yüksək səviyyəli xroniki stressin mövcudluğunda xərçəng riskinin orta hesabla 11% daha yüksək olduğunu göstərdi, bunlardan ən əhəmiyyətlisi prostat, mədəaltı vəzi və qaraciyər xərçəngləridir.
Ümumiyyətlə, xərçəng risk faktorlarını iki qrupa bölmək olar - dəyişdirilə bilməyən və dəyişdirilə bilən.
Birincisi, təsir edə bilməyəcəyiniz bir şeydir. Məsələn, irsiyyət. Bununla belə, ümidsiz olmayın: əgər ailənizdə xərçəng xəstəliyi olubsa, özünüz üçün riskləri azaltmağın yolları var.
Yaşın da xərçəngə tutulma ehtimalına birbaşa təsiri var. İnsan nə qədər yaşlıdırsa, onun orqanizmində genetik aparatda bir o qədər çox yığılmış mutasiyalar və pozulmalar olur. Buna görə də xərçəngə daha çox 65 yaş və yuxarı yaşlarda diaqnoz qoyulur.
Cins də risk faktoru ola bilər. Məsələn, prostat xərçəngi yalnız kişilərdə, uşaqlıq boynu xərçəngi isə qadınlarda olur. Döş xərçəngi də qadınlarda daha çox rast gəlinir.
Ancaq kişilərdə ağciyər xərçəngi, kolon və düz bağırsaq, mədə, qaraciyər və sidik kisəsi xərçənginə tutulma riski daha yüksəkdir.
İrqə gəlincə, hər şey olduqca maraqlıdır. Kişilər arasında tünd dərili insanlar onkoloji patologiyalardan daha çox əziyyət çəkirlər, asiyalılar isə onkoloji patologiyalardan ən az əziyyət çəkirlər. Qadınlara gəldikdə isə xərçəng ağdərililərdə daha çox rast gəlinir”.
Günay Quluzadə