Soğanın A, C və B vitaminlərinin əhəmiyyətli bir qaynağı olduğunu ifadə edən dietoloq Berna Ertuğ bu tərəvəzin müxtəlif xərçəng növlərinin riskini azaltdığını, əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırdığını, dəri və saç sağlamlığını qoruduğunu bildirib.
Medicina.az xəbər verir ki, dietoloq soğanın bu faydalaırndan yararlanmaq üçün onu kartofla yan-yana saxlanılmamalı olduğunu bildirib.
“Kartofun səbəb olduğu nəm soğanın cücərməsinə və çürüməsinə səbəb olur. Soğanın sərin və quru yerdə saxlanması onun uzun müddət təzə halda istehlak edilməsini təmin edir. Yarım soğanı şüşə saxlama qabına qoyaraq soyuducuda saxlamaq olar.
Yaşıl soğanı soyuducuya qoymaq isə səhvdir. İlk növbədə təravətini itirmiş yarpaqlar varsa, onları təmizləyib sonra kağız dəsmallara büküb soyuducuda saxlamaq lazımdır. Bu sayədə soğan daha uzun müddət təzə saxlanıla bilər”.
Mütəxəssis qeyd edib ki, həm çiy, həm də bişmiş halda istehlak edilən soğanın sağlamlığa faydaları saysız-hesabsızdır:
“Soğan həm də kükürd, yod, kalsium, dəmir, folat, maqnezium, fosfor, kalium və antioksidantlarla zəngindir. A vitamini həm infeksiyalara qarşı təsirlidir, həm də göz sağlamlığını dəstəkləyir, B vitaminləri isə immunitet və sinir sistemlərinin düzgün işləməsinə kömək edir. Soğanın tərkibindəki C vitamini xüsusilə qış mövsümündə xəstəliklərdən qorunmağa kömək edir.
Araşdırmalar göstərir ki, soğan ehtiva etdiyi “quercetin” adlı antioksidan sayəsində yumurtalıq və kolorektal kimi xərçəng növlərinin inkişaf riskini azaldır. “Quercetin” həm də immun hüceyrələrdə allergik reaksiyalara səbəb olan histaminin ifrazının qarşısını alır. Beləliklə, soğanın astma və ya allergik problemləri olan insanlarda müqaviməti dəstəklədiyini söyləyə bilərik”.
Dietoloq qeyd edib ki, soğanın tərkibindəki kükürd isə qanı durulaşdırıcı təsirə malikdir və bunun sayəsində infarkt, insult riskini artıran trombositlərin yığılmasının qarşısını alır:
“Tədqiqatlarla müəyyən edilib ki, soğandan alınan kükürd hipertoniya xəstəliyinin baş verməsini gecikdirir və azaldır”.
O, soğanın yağda qızardılmasının edilən ən böyük səhvlərdən biri olduğunu diqqətə çatdırıb:
"Qızartma zamanı yağ yanır. Yağ yandıqca kanserogen maddələr yaranır. Soğanı yağda qızartmaq sağlamlığa zərərlidir. Soğan bişirilərkən bütün tərəvəzlərlə birgə tavaya əlavə olunmalıdır. Beləliklə, soğan tərəvəzlərin buraxdığı su ilə bişəcək. Bu ətlə hazırlanan yeməklər üçün də keçərlidir. Ətlə soğanı qazana eyni anda əlavə edin, soğan ətin suyu ilə bişsin”.
Dietoloq soğanın mədə və bağırsaq həssaslığı olan şəxslərdə narahatlıq yarada biləcəyini də qeyd edib:
“Soğan mədə və bağırsaqlarında heç bir şikayəti olmayan insanlarda yanma kimi narahatlığa səbəb olmaz. Bir insanın reflü, qastrit və ya bağırsaq dözümsüzlüyü kimi xəstəlikləri varsa, soğan istehlak etdikdə həssaslığı arta bilər. Soğan çox liflidir və kükürdlə zəngindir, buna görə də qaz kimi mədə-bağırsaq şikayətlərini artıra bilər. Mədə və bağırsaq həssaslığı olanların çiy soğan yerinə bişmiş soğan istehlak etmələri tövsiyə olunur”.
Aysel