Qızılcanın əlamətləri- Profilaktik məqsədlə nə edək?
- 2023.12.04 13:48
- 5489 Baxış
Səpki başlanmazdan əvvəl 1-5-ci günlər yüngül hərarət, quru öskürək, burun axıntısı, gözlərdə qızartı müşahidə edilir.
"Medicina" xəbər verir ki, bu dövrdə azı dişləri səviyyəsində yanağın içərisində ağ xırda ləkələr (Filatov-Koplik ləkələri) qızılca üçün xarakterik - patoqnomik (yəni qızılcanı təsdiqləyən) əlamətdir. Bu dövrdə və səpki başlayandan 4 gün (pnevmoniyası olanlarda səpkidən 10 gün sonraya qədər) xəstə kontaktda olanları yoluxdura bilər. 4-8-ci günlər yüksək hərarət (39-40°) olur.
Qızılca səpkisi etaplı olur: bədənin yuxarı hissəsindən - başdan, qulaq arxası və boyun nahiyəsindən başlayaraq 1 gün ərzində üzə, qollara və gövdəyə yayılır. 2-ci gündə sarğı və bud, 3-cü gün isə ayaq pəncəsinə qədər yayılır. Mərhələ ilə də solur. Səpkilərin başlamasından 2-3 gün sonra hərarət normallaşır.
Gözlərdə konyuktivit əlamətləri və ișığa həssaslıq müşahidə edilə bilər. Səpkilər basmaqla solan, makulopapulyar, qaşınan, bir-biri ilə birləşməyə meyilli olur. Qızılca ağır xəstəlikdir, ciddi fəsadları olur, məs., ağır otit, pnevmoniya, ensefalit, panensefalit kimi; bəzən hətta ölümlə nəticələnir. Ona görə xəstə mütləq həkim nəzarəti altında olmalı, lazım gələrsə xəstəxanaya yatırılmalıdır. Xəstəlikdən qorunmağın əsas yolu isə qızılcaya qarşı peyvənddir. Bütün uşaqlara 1-6 yaşında qızılcaya qarşı peyvənd aparılmalıdır. Bu zaman ömürlük immunitet yaranır. Uşaq xəstələnmir, yoluxduqda isə xəstəliyi yüngül keçirir.
Müalicə zamanı sanitar-gigiyenik qaydalara əməl edilməli, otağın havası tez-tez dəyişdirilməli, xəstəyə yaxşı qulluq edilməli, düzgün qidalanması təmin olunmalıdır. Xəstə bütün qızdırmalı dövrdə və qızdırma düşəndən sonrakı 2-3 gün müddətində yataq rejimində olmalıdır. Sonra tədricən yaşına uyğun normal rejimə keçə bilər. Dəri və selikli qişaların gigiyenasına ciddi qulluq olunmalı, məs., gözlər qaynanmış ilıq su ilə gündə bir neçə dəfə yuyulmalı, yeməkdən sonra ağız boşluğu qaynanmış ilıq su ilə yaxalanmalı, qurumuş dodaqlara vazelin, yağ sürtülməlidir və s.
Qidalanma əsasən yaşa uyğun olmalıdır.
Böyük uşaqlarda qızdırmalı dövrdə yüngül, əsasən ağartılı, tərəvəzli–göyərtili qida verilir. Çətin həzm olan ətli-yağlı yeməklər məhdudlaşdırılır, ət qismində əsasən toyuq-balıqdan istifadə edilir. Duru, tərəvəz və göyərti ilə zəngin şorbalar yaxşı həzm olunur. Temperatur normallaşandan sonra tam dəyərli qidalanmaya keçilir.
Kiçik uşaqlarda qızdırmalı dövrdə iştahasızlıq olduğundan zorla yedirmək tövsiyyə olunmur. Bu uşaqlar üçün daha vacibi bol maye qəbuludur (açıq rəngli çay, meyvə şirələri, duru kisel, az şəkərli kompot, ilıq su). Bunlar az-az və tez-tez, ilıq şəkildə verilir. Temperatur normallaşandan sonra yaşa uyğun qidalanmaya keçilir.
Spesifik müalicəsi yoxdur; adətən müalicə simptomatik aparılır, yəni hərarət yüksək olduqda - qızdırmasalıcı, öskürəkdə- öskürəkəleyhinə preparatlar, vitaminlər və s. təyin olunur. Qızılca xəstəliyi virus infeksiyası olduğu üçün bakterial ağırlaşmaları olmadıqca antibiotik təyin olunmur.
Profilaktika məqsədilə, yəni immun sistemini virusa qarşı davamlı etmək, müdafiə hüceyrələrinin aktivliyini artıran təbii tərkibli Engystol preparatı ilə mümkündür. 1 ay müddətində 1 tabletdən gündə 3 dəfə dilaltı qəbulu insanı, xüsusən də cəmiyyətin həssas təbəqəsi olan yaşlı və uşaqları xəstəlikdən qoruya bilər. Engystol biotənzimləyici preparatdır, təbii interferon sintezini artıraraq virusəleyhinə təsir edir, iltihabın sona çatmasına kömək edir.
Qızılca xəstəliyi virus infeksiyası olduğu üçün bakterial ağırlaşmaları olmadıqca antibiotik təyin olunmur. Bilirik ki, bəzi insanlar qızılcanı yüngül keçirdiyi halda, bəzilərində fəsadlar olur, hətta ölümlə nəticələnir. Bu immun sistemi ilə çox bağlıdır. Qızılcaya yoluxduqda virusəleyhinə Engystol preparatı və təbii tərkibli antibiotik Echinacea compositumun, hərəsindən 1 ampul bir şprisdə gündə 1 dəfə təyini (№5-10) və təbii antibiotik Notakehl preparatının 1 tab 3 dəfə təyini immun sistemini modulə etməklə, mümkün ağırlaşmaların qarşısını ala bilər.
Həmçinin, virus infeksiyaları zamanı yüksəkdozalı vitamin C –nin terapevtik faydası sübut olunmuşdur. Pascorbin-in (yüksəkdozalı vitamin C –nin) çoxsaylı farmakoloji xüsusiyyətləri sırasında aşağıdakılar immun sisteminə təsir edərək virus infeksiyalarının profilaktika və müalicəsində olduqca əhəmiyyətlidir:
• Komplement sistemini aktivləşdirir
• İnterferon sintezini artırır
• Antioksidant təsiri göstərir (antioksidant çatışmazlığı immun sisteminə mənfi təsir göstərir) • İstifadə qaydası: Pascorbin 7.5 G -50 ml - flakon + 100 ml 0,9%-li NaCl-da həll edilərək venadaxili yavaş - yavaş yeridilir-həftədə 2-3 dəfə. Müalicə müddəti 2-5 həftə.
Bu sxem Covid 19 pandemiyası dövründə çox geniş istifadə olunmuş və xəstələrin şəfa tapmasına kömək etmişdir.
Aygün Musayeva
Ən Çox Oxunanlar
Yeni Xəbərlər
