“Mənim psixiatra ehtiyacım var, yoxsa psixoloq?”sualı hələ də aktual olan mövzudur. Psixiatra müraciət etməyin vaxtının gəldiyini necə bilmək olar? Çox insanlar psixiatr qəbuluna yazılmaqdan qorxur. Bu insan və ailə üçün çətindir.
“Medicina” bu məsələdə ipuclarını göstərir.
Psixiatr psixiatriya ixtisası üzrə ali tibb təhsili olan şəxsdir. Bu, diaqnoz qoyacaq, dərmanlar təyin edəcək və ya xəstəxanaya yerləşdirilməsinə qərar verəcək həkimdir. Psixiatrik pozğunluqları və xəstəlikləri müalicə edir, həmçinin diaqnostika aparır.
Diaqnoz qoyulduqdan sonra psixoterapevt danışıq terapiyasına keçəcək.
Psixiatrdan fərqli olaraq psixoloqdan ali tibb təhsili tələb olunmur və psixologiya ixtisası üzrə universiteti bitirə bilər. O, sağlam insanlar və onların müraciətləri ilə işləyir və diaqnoz qoymaq, dərman yazmaq, müalicə etmək hüququna malik deyil.
Psixoloqla işləmək üçün bir çox mövzu var:
tərəfdaşlıq, valideynlər və ya dostlarla münasibətlər,
özünə hörmət, özünə dəyər,
iş və ya karyerada, təhsildə problemlər;
həyatda çətin bir hadisə və ya dövr yaşamaq - uşağın doğulmasından və ya sevilən birinin itirilməsindən başqa şəhərə və ya ölkəyə köçməyə qədər;
Bu hallarda isə psixiatr lazımdır?
1. Dərin və uzun sürən depressiya yaşadığımız zaman
Reallıqda bunun adı tənbəllik, yorğunluq, stress və ya başqa bir şey deyil, depressiya olduğunu özünüz dərk etmək çətin ola bilər, xüsusən də divandan qalxıb duş qəbul etmək belə çətindirsə, artıq həkimə getmək zamanıdır.
2. İntihar düşüncələri yarandıqda
Əgər nədənsə həyatınızı bitirməyin pis fikir olmadığını düşünürsünüzsə, həyat mənasını itiribsə, bunun üçün planlar qurursuzsa, kömək istəmək təxirə salınmamalıdır. Həyatın mənasının haradasa itirilməsi hissi, özünə zərər vermək (və ya zədələmək) üçün davamlı istək, özünə və bədəninə nifrət, intihar etmək istəyi bir mütəxəssisdən kömək istəmək üçün səbəbdir.
Özünüzdə və ya yaxınlarınızda oxşar bir şey görsəniz, dərhal bir psixiatrdan kömək istəyin;
3. Halüsinasiyalar olduqda
Halüsinasiyalar xarici bir stimul olmadan beyində yaranan eşitmə, vizual, toxunma və ya digər hisslərdir. Əgər əvvəllər görmədiyiniz şeyləri gördüyünüzə diqqət yetirməyə başlasanız, bunun mənşəyini aydınlaşdırmaq daha yaxşıdır, çünki bu, ən azı ciddi stress və ən çox psixi pozğunluğun nəticəsi ola bilər. Daimi qorxular və ya nəyinsə səhv olduğuna dair düşüncələr də psixoloqun deyil, psixiatrın diqqətini tələb edir.
4. Panik atak, təşviş hücumları və ya öhdəsindən gəlmək mümkün olmayan narahatlıqlar olduqda
Sürətli ürək döyüntüsü, tərləmə, başgicəllənmə və yaxınlaşan təhlükə və ya hətta qaçılmaz ölüm hissi kimi özünü göstərə bilər. Əgər siz mütəmadi olaraq belə hallarla qarşılaşırsınızsa və onlara nəzarət edə bilmirsinizsə, psixoloqu atlayıb əlaqə saxlamalısınız
Aygün Musayeva