Çoxları elə düşünür ki, duz bir çox xəstəliklərin ilkin səbəbidir və qida rasionundan xörək duzunu tamamilə çıxartsa, sağlamlığına qovuşacaq. Lakin bu yalnış fikirdir. Çünki xörək duzunun tərkibi – Natrium xlorid insan orqanizmində sintez olunmayan tək mineraldır. Duzu yalnız xeyirli və ya yalnız zərərli bir maddə kimi təqdim etmək yalnış olardı. Çünki duz həm həyat verir, həm də öldürür. Bu maddə insan orqanizmi üçün hava kimi vacibdir.
Medicina.az sizə nə üçün xörək duzu qəbul etməyimizin 5 vacib amilini təqdim edir:
1. Xörək duzu orqanizmin bütün maye mühitinin tərkibinə daxildir və onu heç nə ilə əvəz etmək olmaz
Alimlər qeyd edirlər ki, duzun insan orqanizmindəki rolu hələ tam öyrənilməyib və qiymətləndirilməyib. Bir şey məlumdur: duz orqanizmdə olan bütün mayelərin: qan, limfa, hüceyrəarası maye, tər, göz yaşı, hətta öd mayesinin tərkibinə daxildir. Orqanizm çox maye itirən zaman onun duza olan tələbatı artır. Bu hal əsasən çox tərlədikdə, qusma və qarın işləməsi zamanı yaranır. Beləliklə də orqanizmdə çox böyük əhəmiyyətə malik su-mineral balansında pozulma meydana çıxır. Bu isə həyat üçün çox təhlükəli hesab edilir.
2. Duz orqanizm üçün vacib olan xlor mənbəyidir
Xlor təbiətdə müxtəlif birləşmələr şəklində mövcud olan zəhərli qazdır. O, orqanizm tərəfdən yalnız xörək duzu şəklində qəbul edilir. Belə ki, xlor elementi qan, limfa və hüceyrədaxili osmotik təzyiqin tənzimlənməsi üçün çox vacibdir. Bu amil hüceyrələrin yaşaması üçün çox vacibdir. Xloru başqa heç bir mənbədən almaq mümkün deyil. Onun gündəlik qəbul miqdarı 5-7 qr-dır.
3. Duz natrium mənbəyidir
Natrium – hüceyrələrin yaşama və fəaliyyəti üçün ən vacib elementlərdən biridir. O orqanizmin su balansını, qan dövranını, əzələlərin işləməsini və sinir impulslarının ötürülməsini təmin edir. Belə ki, təzyiqi olan insanlar üçün natriumun qəbulunun tənzimlənməsi daha vacib hesab olunur.
Gündəlik natrium qəbulu 4-6 qr-dır. Həmin miqdar natrium 10-15 qr xörək duzunun tərkibində rast gəlinir. Natrium pomidor, noxud, qarabaşaq, ərik, qara qarağat kimi meyvə-tərəvəzlərin tərkibində də rast gəlinir. Amma bu elementlə ən zəngin meyvənin 100 qr-da 40 mq-dan çox natrium mövcud deyil. Ona görə də natrium elementinə olan tələbatı ödəmək üçün sadalanan məhsullarla yanaşı mütləq xörək duzu da qəbul olunmalıdır.
Sutkada nə qədər duz yemək olar?
Müasir zamanda sutka ərzində 4-6 qr xörək duzu istifadə etmək norma sayılır. Qan təzyiqi xəstələrində isə bu norma 1-2 qr-a qədər endirilib. Bu isə tamamilə xörək duzundan imtinanın daha böyük fəsadlara yol aça biləcəyindən xəbər verir.
Arzu
Medicina.az