Günəşdən yaranan ləkələr nəyi göstərir?
- 2023.07.19 18:02
- 1433 Baxış
Günəşlənmə zamanı əmələ gələn piqment ləkələr xərçəng və qaraciyər problemlərinin əlamətləri ola bilər.
“Medicina” xəbər verir ki, dermatovenerologiya mütəxəssisi Aleksandra Filevanın sözlərinə görə, Günəş yanığı uzun müddət günəşə məruz qalma nəticəsində baş verir. Lakin bu zaman bir çox insan qeyri-bərabər və ya həddindən artıq piqmentasiya ilə üzləşirlər.
“Günəş yanığı müdafiə reaksiyasıdır. İnsan dərisinə günəş işığının dozada məruz qalması faydalıdır. Bu şüaların ultrabənövşəyi spektrinin təsiri altında D vitamini istehsal etməyə imkan yaranır. Ancaq uzun müddət birbaşa günəş altında qalsanız, bu təkcə yaşlanmaya və hüceyrə zədələnməsinə deyil, həm də yanıqlara səbəb olur.
Bədən qoruyucu mexanizmlər də daxil olmaqla, həddindən artıq günəşdən özünü qismən qorumağa çalışır, dəri hüceyrələri tərəfindən qoruyucu piqment, melanin istehsalı baş verir.
Melaninin əsas vəzifəsi günəş şüalarını udmaq, onların hüceyrə DNT-sinə və digər strukturlara dağıdıcı təsirini neytrallaşdırmaq, hüceyrə zədələnməsi prosesini artıran sərbəst radikalları zərərsizləşdirməkdir.
Piqmentasiyanın əsas səbəbləri arasında, melanositlərin həddindən artıq aktivləşməsinə səbəb olan intrauterin gen qüsurunu ayırd etmək olar. Bu ləkələr zahirən çil kimi özünü göstərir. Həmçinin, dəri zədələr və yara izləri, çapıqlar olan yerlərdə qeyri-bərabər bronzlaşır.
Bu iltihabdan sonrakı hiperpiqmentasiya adlanır və o, kəsik, yanıq və ya yara yerində, dəri xəstəliklərindən və ya kosmetik prosedurlardan sonra görünə bilər.
Bundan əlavə, hormonal balansızlığı olan insanlarda hiperpiqmentasiya riski daha yüksəkdir. Bəzi antifungal, hipoqlikemik, diuretik, iltihab əleyhinə dərmanlar, oral kontraseptivlər, antibiotiklər ilə dəridə ləkələr şəklində yan təsir verir.
Ancaq bəzən piqmentasiya xəstəliklərin əlaməti ola bilər, məsələn, dərinin bədxassəli yenitörəmələri, tiroid vəzi, adrenal vəzləri, qaraciyər patologiyaları. Vəziyyəti pisləşdirməmək üçün piqmentasiyası olan insanların mütəxəssis tərəfindən dəqiq diaqnoz qoyana qədər günəşə çıxmaması daha yaxşıdır. Diaqnoz üçün qan testlərinin nəticələri, instrumental tədqiqatlar və bəzən dəri biopsiyası lazımdır”.
Günay Quluzadə
Ən Çox Oxunanlar
Yeni Xəbərlər
