Epilepsiya mərkəzi sinir sisteminin nevroloji pozğunluğudur ki, bu zaman beyin fəaliyyəti anormal olur, tutmalar və ya qeyri-adi davranış, hisslər və bəzən huşunu itirmə dövrlərinə səbəb olur. Epilepsiya bütün irqlərdən, etnik qruplardan və yaşdan olan kişi və qadınları əhatə edir.
“Medicina” xəbər verir ki, tutma simptomları çox fərqli ola bilər. Epilepsiya diaqnozu üçün adətən ən azı iki səbəbsiz tutmanın baş verməsi lazımdır.
Dərman müalicəsi və ya bəzən cərrahiyyə metodları epilepsiya xəstəsi olan insanların əksəriyyətində qıcolmalara nəzarəti təmin edə bilər.
Bəzi epileptik tutmaları idarə etmək üçün ömürlük müalicə tələb edir, digərləri üçün isə tutmalar son nəticədə yox olur.
Epilepsiya beyindəki anormal fəaliyyətdən qaynaqlandığı üçün tutmalar beynin koordinasiya etdiyi istənilən prosesə mane ola bilər.
Epilepsiyanın əlamətləri:
- Müvəqqəti qarışıqlıq
- Qolların və ayaqların nəzarətsiz, qəfil hərəkətləri, atma, əsmə
- Şüurun itirilməsi və ya reallığı dərk etmənin pozulması
- Qorxu, narahatlıq və ya dejavyü kimi psixi simptomlar
Digər yarısında xəstəliyin baş verməsi üçün şərtlər müxtəlif ola bilər.
-Genetik təsir - epilepsiya növlərini spesifik genlərlə əlaqələndirdilər, lakin əksər insanlar üçün genlər epilepsiyanın səbəbinin yalnız az bir hissəsidir. Bəzi genlər insanı tutmalara səbəb olan ətraf mühit şəraitinə daha həssas edə bilər.
- Baş zədəsi - avtomobil qəzası və ya digər səbəblərdən yaranan baş travması epilepsiyaya səbəb ola bilər.
- Beyin vəziyyətləri - eynin zədələnməsinə səbəb olan beyin xəstəlikləri, məsələn, beyin şişləri və ya vuruşlar epilepsiyaya səbəb ola bilər. 35 yaşdan yuxarı insnalarda epilepsiyanın əsas səbəbi insultdur.
- Yoluxucu xəstəliklər- meningit, QİÇS və viral ensefalit kimi yoluxucu xəstəliklər
- Prenatal travma doğuşdan əvvəl körpə anada infeksiya, pis qidalanma və ya oksigen çatışmazlığı kimi bir neçə faktorun səbəb ola biləcəyi beyin zədələnməsinə həssasdırlar. Bu beyin zədələnməsi epilepsiya və ya serebral iflicə səbəb ola bilər.
- İnkişaf pozğunluqları. Epilepsiya bəzən autizm və neyrofibromatoz kimi inkişaf pozğunluqları ilə əlaqələndirilə bilər və yanaşı gedir.
Müalicəsini nevroloq, neyrocərrah, fizioterapist aparır.
Günay