Çox dərman içdikdə qaraciyəri necə qoruyaq?
- 2025.04.25 17:44
- 123 Baxış
Antibiotiklər, statinlər, antipiretiklər, vitaminlər - bu gün aktiv şəkildə istifadə edilən bütün bu dərmanlar qaraciyərin fəaliyyətinə təsir göstərir. Dərmana bağlı qaraciyər zədələnməsi hər 100 min nəfərə 17 nəfərdir.
“Medicina” xəbər verir ki, ən çox hepatotoksiki təsir edən dərmanlar: onkologiyada, vərəm əleyhinə və epileptik dərmanlarda, həmçinin anesteziklərdə istifadə olunan antitümörlardır.
Bəzi dərmanlar, məsələn, statinlər (yüksək xolesterolu müalicə etmək üçün istifadə olunur) qaraciyər fermentlərinin səviyyəsini artıra bilər və orqana cüzi zərər verə bilər.
İltihab əleyhinə və ağrıkəsici təsir göstərən dərmanlar (parasetamol, aspirin) yalnız yüksək dozalarda (gündə 1800-3200 mq) qəbul edildikdə qaraciyər hüceyrələrinə zərər verir.
Eritromisin, klavulan turşusu ilə amoksisillin, tetrasiklin (doksisiklin, minosiklin) kimi antibiotiklər qəbul edərkən qaraciyərin zədələnməsi riski də var.
Qaraciyərin dərmandan zədələndiyini göstərən simptomlar:
Dərmana bağlı qaraciyər zədələnməsinin əlamətləri müxtəlifdir. simptomların olmamasından sarılıq və qaraciyər çatışmazlığına qədər.
Dərman qəbul etdikdən sonra "gözlənilməz" toksik təsir ən çox qaraciyərin immun zədələnməsinə səbəb olan haptenlərin (natamam antigenlər) meydana gəlməsi səbəbindən baş verir. Onun ən çox görülən təzahürləri səpkilər və qızdırmadır. Dərman dayandırıldıqda, simptomlar adətən tez yox olur.
Risk faktorları
Bəzi şərtlər dərman qəbul edərkən qaraciyərin zədələnməsini pisləşdirir. Bunlara daxildir:
qaraciyər xəstəliklərinin olması (hepatit B, C, siroz, xroniki hepatit daxil olmaqla);
alkoqoldan sui-istifadə;
hamiləlik;
qocalıq;
eyni anda bir neçə dərman qəbul etmək;
piylənmə və diabet.
Qaraciyərinizə istirahət verin
Dərmanlar orqanizmə tək yük deyil. Yuxusuzluq, həddindən artıq yemək, spirt və stress ilə bütün həyat tərzimiz də qaraciyər hüceyrələrinə mənfi təsir göstərə bilər. Alkoqoldan imtina etmək və balanslı bir pəhriz saxlamaq dərman qəbulunun təsirini azaltmağa kömək edəcək.
Aygün Musayeva
Ən Çox Oxunanlar
Yeni Xəbərlər
