Bəzi insanlar istədiklərini yesələr də kökəlmirlər, bəziləri isə diyetlərlə özlərinə əzab versələr də arıqlamırlar.
“Medicina” xəbər verir ki, Qidalanma İnstitutunun araşdırmalarına görə, hər 10 ildən bir insanın metabolizmi orta hesabla 5% azalır. Belə ki, əgər insan 20 yaşında 30 dəqiqəlik gəzintidə təxminən 100 kkal yandırırsa, 35 yaşında eyni yerişlə cəmi 45 kkal itirir.
Metabolik pozğunluqların səbəbi təkcə yaş və qazanılmış xəstəliklər deyil, həm də qeyri-sağlam həyat tərzi, irsiyyət, hipofiz vəzinin, böyrəküstü vəzilərin, cinsi vəzilərin və qalxanabənzər vəzin funksiyalarının pozulması ola bilər.
Orqanizmdə patoloji metabolik pozğunluqların müalicəsi tibbi nəzarət tələb edir. Bunun üçün aşağıdakı tövsiyələrə əməl etməlisiniz:
1. Pəhrizinizə nəzarət edin ki, gündə aldığınız kalorilərin sayı təxminən 1200-1500 kkal olsun. Az yemək və ac qalmaq orqanizmdə metabolik pozğunluqlara səbəb olur. Qidalanma balanslı dənli bitkilər, tərəvəz və meyvələr, süd məhsulları, zülallar və karbohidratlardan ibarət olmalıdır.
2. Həftədə ən azı 2 dəfə 20 dəqiqə idman məşqlərinə vaxt ayırın ki, üç ayda 3 kq arıqlaya biləsiniz. Bu vəziyyətdə maddələr mübadiləsi artacaq. Əzələ kütləsini gücləndirmək üçün həftədə ən azı 40-60 dəqiqə idman etmək lazımdır.
3. Hər günə tam səhər yeməyi ilə başlayın. Maddələr mübadiləsini saxlamağın ən aktiv yolu müntəzəm səhər yeməyidir. Orqanizmin fəaliyyəti səhər saatlarında artır.
Əgər insan gecə yeyirsə, deməli səhər yemək istəmir. Bu arada səhər yeməyinə etinasızlıq etmək maddələr mübadiləsinin pozulmasına gətirib çıxarır. Gündəlik pəhrizin 75%-i səhər yeməyi və nahar üçün olmalıdır. Gündəlik pəhrizin əsas hissəsini günortadan sonra yeyirsinizsə, o zaman metabolik proses tam güclə başlayacaq və bədəndə yağ toplanacaq.
4. Metabolik pozğunluqlar zamanı gündə 5-6 dəfə kiçik hissələrdə yemək lazımdır. Kiçik dozalarda yemək iştahı və mədə həcmini tədricən azalda bilər. Qida mineral və vitaminlərlə zəngin olmalıdır. Maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırmaq üçün gündə ən azı 2 litr maye içmək lazımdır.
5. Gündə ən az 7 saat yatın. İnsan yatmayanda əsəbiləşir və xolesterinin səviyyəsi yüksəlir, bununla əlaqədar stress hormonunun istehsalı kəskin şəkildə artır. Bu metabolik pozğunluqlara və artıq çəki meydana gəlməsinə səbəb ola bilər.
6. Hamam və saunalara müntəzəm gedişlər maddələr mübadiləsinin sürətlənməsinə kömək edir.
Hamamdan sonra edilən masaj maddələr mübadiləsini sürətləndirməyə xüsusilə yaxşı təsir göstərir. Məşhur bal masajı qan dövranını yaxşılaşdırır və əzələ kütləsini bərpa edir.
7. Maddələr mübadiləsini yaxşılaşdıran bitki qarışımı:
Budur sadə və sərfəli yol: 100 qr ölməz otu, çobanyastığı, zveroboy və ağcaqayın qönçələri 0,5 litr qaynar suda dəmlənir. Sonra dəmləməni süzün və iki hissəyə bölün. Bir hissəyə bir çay qaşığı bal əlavə edin və yatmazdan əvvəl için. Digər hissəsini səhərlər ac qarına bir qaşıq bal ilə içirik. Yarım saat sonra səhər yeməyi yeyəcəyik.
Günay Quluzadə