Ağızda acı dad xoşagəlməz görünsə də, təhlükəli deyil. Bəzən belə dad hissi xroniki və ya kəskin xəstəliklərdən xəbər verə bilər.
“Medicina” xəbər verir ki, mütəxəssislərin sözlərinə görə, bu xoşagəlməz hiss pəhriz, pis vərdişlər və ya qeyri-sağlam həyat tərzi səbəbindən baş verə bilər. Bir çox hallarda onu aradan qaldırmaq üçün ağzınızı yaxalamaq və ya dişlərinizi fırçalamaq kifayətdir. Gigiyena prosedurlarından sonra belə bir dad davam edərsə, bu, bəzi bədən sistemlərinin normal fəaliyyətinin pozulmasının əlaməti ola bilər.
Ağızda acı bir dad çox vaxt ağız boşluğunun özündə pozğunluqlar - diş xəstəlikləri, infeksiyalar və az tüpürcək ifrazı ilə əlaqədardır.
1. Xerostomiya (quru ağız). Ağız quruluğu tüpürcək istehsalının azalması və ya tərkibindəki dəyişiklik nəticəsində baş verir. Səbəb yaşla bağlı dəyişikliklər, siqaret çəkmə, müəyyən xəstəliklər, dərmanların yan təsirləri və susuzlaşma ola bilər.
2. Diş xəstəlikləri. Dişlər, diş ətləri və ağız boşluğunun selikli qişası ilə bağlı müxtəlif problemlər xoşagəlməz dada (acı da daxil olmaqla) səbəb ola bilər.
Onların arasında:
• karies - dişin sərt toxumalarının məhv edilməsi
• diş ətinin iltihabı
• periodontit - dişi əhatə edən toxumaların iltihabı
• stomatit - ağız mukozasının iltihabı
• kandidoz - göbələklərin yaratdığı iltihablı bir xəstəlikdir
Bəzi hallarda ağızda acı dad həzm sistemi ilə bağlı problemlərin əlaməti ola bilər.
Beynimiz dad hisslərinə cavabdehdir, dildə və ağız boşluğunda yerləşən dad reseptorlarından gələn siqnalları emal edir. Beyin və ya sinir sistemi nasaz olarsa, bu siqnallar təhrif edilə bilər. Məsələn, beyin travması zamanı və ya beyin əməliyyatından sonra dad hissi pozulur.
Həmçinin, ağızda acılıq da daxil olmaqla dadın pozulması bəzən aşağıdakılarla müşahidə olunur:
• epilepsiya
• skleroz
• miqren
• beyin şişləri
• demans (Alzheymer xəstəliyi daxil olmaqla)
• serebrovaskulyar pozuntu
• neyropatiyalar (sinir liflərinin zədələnməsi)
• bəzi psixi pozğunluqlar
Ağızda acılıq (və ya digər pis dad) müxtəlif dərmanların ümumi yan təsiridir:
• antibiotiklər
• ürək-damar xəstəliklərinin müalicəsi üçün dərmanlar
• nevroloji xəstəliklərin müalicəsi üçün dərmanlar
• psixotrop dərmanlar
• xərçəng üçün istifadə edilən kimyaterapiya
50 yaşdan yuxarı insanlarda da ağız acılığı normal hesab edilir. Siqaret çəkən insanlarda da bu ağız dadı geniş yayılıb.
Günay Quluzadə